Voor de bühne betekenis

Kerngegevens op een rij

Onderstaand overzicht vat de kern samen:

Onderdeel	Informatie	Korte uitleg	Taalbron
Herkomst	Duits woord Bühne	Letterlijk ‘podium’ of ‘theaterzaal’	duits
Hedendaagse betekenis	Publiek gebaar dat vooral voor show bedoeld is	Niet de echte inhoud	Nederlands
Typisch gebruik	Politieke speeches, cabaret	artiest creëert indruk	theater
Kenmerkend effect	Veel aandacht, weinig inhoud	Voor één moment applaus	bühne

Herkomst en groei

Het woord bühne staat sinds de negentiende eeuw in Nederlandse kranten. Oorspronkelijk verwees het simpelweg naar de fysieke theaterzaal waarop een stuk werd opgevoerd, vergelijkbaar met het Franse scène. Een reizende cabaretier die in een plaatselijke schouwburg gestaan had, bracht het begrip naar zijn woonplaats. Sindsdien staat bühne voor alles wat op het toneel glanst maar buiten de coulissen verdwijnt. Frans-sprekenden herkennen het idee meteen; toch horen de echte wortels in het duits. Vandaag ziet iedereen politici de term inzetten wanneer een plan vooral voor het podium bedoeld is.

Zo herken je bühne-optreden

Een spreker staat op een virtuele bühne, kiest grote gebaren maar deelt weinig nieuwe informatie.
Op de digitale bühne en het podium van social media staat iedereen even op het toneel om te schitteren.
Een artiest roept een persconferentie, doch na het moment is beetje extra roem alles wat op de bühne achterblijft.

Voorbeeldzinnen en uitspraak

Hier volgen drie korte voorbeeldzinnen die de uitspraak en inzet tonen:

“Dat interview was puur bühne, het beleid staat al vast.”
“Op het digitale podium van social media staat iedereen even op het toneel om te schitteren.”
“De cabaretier liet een grap vallen die vooral voor de bühne bedoeld was.”

Spreek bühne als “buune”, met een zachte ü zoals in het duits woord über.

Zo gebruik je het woord correct

Wil je erover schrijf en toch duidelijk blijven? Noem eerst het theater of podium waar het plan volgens jou op de bühne staat. Geef daarna context, zodat het woord logisch horen kan krijgen in de taal. Leg tenslotte uit wat er achter het toneel speelt. Zo voorkom je verwarring en krijgt iedereen de juiste betekenis mee.

Samenvatting

Extra informatie zoeken? Kijk naar historische speeches in het theater-archief. Daar staat het fenomeen bühne in volle glans. Begrijp het bühne-effect en gebruik het zuinig; dan blijft het woord scherp.