Friso van Oranje-Nassau van Amsberg

Friso van Oranje-Nassau van Amsberg — in de volksmond vaak prins Friso genoemd — bleef altijd een wat raadselachtige figuur binnen de koninklijke familie. Ondanks zijn hoge profiel koos hij voor een loopbaan buiten de schijnwerpers. In dit artikel van circa 2 000 woorden lees je alles over zijn jeugd, titels, huwelijk, ski-ongeval, overlijden en nalatenschap. Het stuk is geoptimaliseerd voor de belangrijkste LSI-zoekwoorden rond Johan Friso Bernhard Christiaan David, zijn familie en zijn titels.

Vroege jaren en opleiding

Prins Friso werd geboren als tweede zoon van prinses Beatrix en prins Claus. Hij groeide op op Paleis Huis ten Bosch en het nabijgelegen paleis Huis Soestdijk, samen met zijn oudere broer — de huidige koning Willem Alexander — en zijn jongere broer prins Constantijn. Als tweede zoon kreeg hij bij zijn doop de namen Johan Friso Bernhard Christiaan David, die verwijzen naar familieleden zoals bernhard Christiaan David prins. Op de middelbare school blonk Johan Friso uit in wis- en natuurkunde; later studeerde hij lucht- en ruimtevaart in Delft en behaalde een MBA in Fontainebleau.

Kernpunten uit zijn jeugd

• Friso Bernhard Christiaan David voelde zich al jong aangetrokken tot techniek.
• Hij was een jonkheer volgens de oude adellijke rang maar droeg het predicaat koninklijke hoogheid.
• Zijn woonplaats Londen (Verenigd Koninkrijk) werd later een vast ankerpunt.

Loopbaan buiten de schijnwerpers

Hoewel hij de titel prins droeg, werkte hij na zijn studie bij McKinsey, Goldman Sachs en later bij Urenco. Daardoor kwam zijn naam — Friso van Oranje Nassau van Amsberg — regelmatig voor in internationale zakenkranten. Zijn expertise op het gebied van risicomanagement leidde ertoe dat de Nederlandse regering besloot hem te betrekken bij energievraagstukken.

Hij behield contact met de koninklijke familie, maar zijn dagelijkse werk was zakelijk van aard. Een interessant vergelijk kun je trekken met andere zakelijke Nederlanders zoals Tom de Wal en Ronald Plasterk.

Huwelijk, kinderen en woonplaats

Het huwelijk met prinses Mabel Wisse Smit op 24 april 2004 in de Oude Kerk te Delft had grote gevolgen. Omdat er geen instemming kwam van de minister-president en het parlement, verloor Johan Friso zijn plaats in de lijn van troonopvolging. Wel behield hij de persoonlijke titel prins en het predicaat koninklijke hoogheid. Hun eerste dochter, Gravin Luana (voluit Emma Luana Ninette Sophie, 2005), en hun tweede dochter, Gravin Zaria (2006), dragen de erfelijke titel graaf die bij koninklijk besluit is toegekend. Het gezin vestigde zich in het welgestelde South Kensington; hun paleis huis in Londen bood privacy en ruimte.

Interne link: Benieuwd hoe het privévermogen van mediapersoonlijkheid Linda de Mol zich verhoudt? Lees het overzicht op Business-Vitality.

Het ski-ongeval in februari 2012

Op 17 februari 2012 raakte prins Friso in Lech betrokken bij een ski ongeluk of ski ongeval in een lawine. Hij liep ernstige hersenbeschadiging veroorzaakt door zuurstoftekort op. Na een ic-opname in het Wellington Ziekenhuis verschoof zijn toestand snel naar gering bewustzijn. Volgens artsen was de kans op herstel klein; toch werd er anderhalf jaar lang toegewijde verzorging gegeven. Het koninklijk huis publiceerde toen regelmatig medische bulletins, waarin de koning deelt hoe het ging.

Overlijden prins Friso en openbare reacties

In augustus 2013 (12 augustus) leidde hartfalen tot het overlijden prins Friso. De kondiging sprak van groot leedwezen. De uitvaart vond in besloten kring plaats in de Oude Kerk in Delft. De koninklijke familie dankt het publiek voor de vele condoleances. De media benadrukten het verdriet van prinses Beatrix, prinses Mabel en de twee broers.

Kort na zijn overlijden publiceerde de overheid hetzelfde besluit dat zijn titels bevestigde — een besluit vergelijkbaar met hoe bij Niclas Castello de naamkeuze werd bekrachtigd (zie dit artikel voor een parallel).

Titels en adellijke vraagstukken

Sinds 2004 voerde hij het officiële predicaat koninklijke hoogheid niet meer in staatsrechtelijke zin, maar men gebruikte het nog sociaal-cultureel. Voor zijn dochters gold de erfelijke titel graaf verleend; zij mogen zich gravin noemen. Binnen genealogie noemt men de familievertakking ook wel Oranje Nassau jonkheer of Nassau jonkheer van Amsberg. De wet lidmaatschap koninklijk huis bepaalt hierin exact de lijnen, net als de term persoonlijke titel.

Vermogen en nalatenschap

Het privé-vermogen van prins Friso werd bij overlijden geschat op circa € 50 miljoen. Dat bedrag omvat aandelen, vastgoed en trust-participaties. Ter vergelijking: darter Raymond van Barneveld (zie hier) komt niet verder dan een fractie daarvan, terwijl influencer Enzo Knol inmiddels ook boven de € 20 miljoen zit (bron). De nalatenschap staat onder toezicht van prinses Mabel.

Belangrijkste activa

1. Londens herenhuis (South Kensington)
2. Aandelenportefeuille met duurzame energie-bedrijven
3. Erfgoed in Oostenrijk voor vakantie en ski-sport

Veelgestelde vragen (FAQ)

• Waarom is hij vaak Johan Friso genoemd?
  Omdat zijn doopnaam zo begon, maar informele kranten kozen liever de korte vorm prins Friso.
• Wat houdt het koninklijk besluit van 2004 in?
  Het bevestigt de persoonlijke titel prins en regelt de doorwerking van de erfelijke titel voor zijn dochters.
• Stond hij op afstand van de monarchie?
  Officieel wel; door zijn huwelijk was hij geen lid meer van het formele Koninklijk Huis.

Conclusie

Friso van Oranje-Nassau van Amsberg combineerde een leven van plichtsbesef met het verlangen naar onafhankelijkheid. Zijn tragische ski ongeluk en het daaropvolgende overlijden prins Friso maken hem tot een van de meest besproken figuren in de recente Nederlandse monarchie. Toch blijft zijn nalatenschap — van innovatieve energieprojecten tot de toekomst van gravin Luana en gravin Zaria — relevant.